موضوع: "آداب وضو"

دعاهای رسیده از معصوم علیه السلام در هنگام وضو

 

و اما بیان دعا هنگام وضو و مقدمات آن: روایت صحیح از امیر المؤمنین علی علیه السلام ایشان، آب را طلب می کردند، آنگاه با دست راست به دست چپ، آب ریخته، سپس فرمودند:

«بِسمِ الله الحَمدُ لِلّهِ الّذی جَعَلَ اَلماءَ طَهُوراً وَ لَم یَجعَلهَ نَجِساً»

«بسم الله، حمد مخصوص خداوندی است که آب را پاک قرار داد و نجس قرار نداد» سپس استنجا کرده و فرمودند:

«اللّهُمَّ حَصِّن فَرجی واعفَّه و إستُر عُورَتی و حَرِّمنی علی النَّارِ»

«پروردگارا عورت مرا محفوظ بدار و عورت مرا بپوشان و بر آتش حرام گردان»

سپس مضمضه کرده و فرمودند:

« اللّهُمَّ لَقِّنی حُجَّتی یُومَ اَلقاکَ و أطلِق لِسانی بِذِکرِک»

«پروردگارا در روز قیامت و ملاقات با تو حجت و دلیلم را به من تلقین کن و زبان مرا به ذکرت گویا کن» سپس استنشاق کرده و فرمودند:

«اللّهُمَّ لاتُحَرِّم عَلیَّ ریحَ الجَنَّةِ و إجعَلنی مِمَّن یَشُمُّ ریحها و رُوحُهَا و ریحانَها»

«پروردگارا بوی بهشت را بر من حرام نکن و مرا از کسانی قرار ده که بوی و عطر بهشت را می بوید»

سپس صورت را شسته و فرمودند:«اللّهُمَّ بَیِّض وَجهی یُومَ تُبیَضَّ فیه الوُجوه، و لا تُسَوِّد وَجهی یُومَ تَبیَضُّ فیه الوُجُوهُ» «پروردگارا چهره ام را در روزی که چهره ها سفید می گردد و سفید گردان، و در روزی که چهره ها سیاه گردد، سیاه نگردان» سپس دست را شسته و فرمودند:

«اللهُمَّ أعطِنی کِتابی بِیَمینی و الخُلدَ فِیِ الجِنانِ بِیساری و حاسِبنی حِساباً یَسیراً»

« پروردگارا نامه عملم را به دست راستم بده، و خلود در بهشت را در دست چپم و مرا به آسانی حساب کش»

سپس دست چپ را شسته و فرمودند:« اللّهم لا تُعطِنی کِتابی بِشِمالی و لا تَجعَلهُ مَغلُولَةً الی عُنُقی و أعُوذُ بِکَ مِنَ مقطعات النّیرانِ»

«پروردگارا نامه ی عملم را به دست چپم و نه از پشت سرم به من نده، دستانم را به گردنم زنجیر نکن، و از آتش به تو پناه می برم» بعد آن حضرت سر مبارک خود را مسح نموده فرمودند:« اللّهُمَّ غَشِّنی بِرَحمَتِکَ و بَرَکاتِکَ و عَفُوِک» «پروردگارا از تو در خواست می کنم رحمت و برکات و عفوت مرا فرا گیرد» و سپس روی پای خود را مسح نموده و فرمودند:« اللّهُمَّ ثَبِّت قَدَمی عَلَی الصِراطِ  یُومَ تَزِلُّ فیه الأقدامِ، و اجعَل سَعیِی فِیما یَرضیکَ عَنّی یا اَرحَمَ الرّاحِمینَ» « پروردگارا بر پل صراط مرا ثابت قدم کن روزی که قدم های مردم در آن جا می لغزد، و تلاشم را در تحصیل رضایت خود قرار ده ای ارحم الراحمین.»

سپس آن حضرت به پسرشان محمد (بن حنفیّه) -راوی حدیث- فرمودند:« ای محمد! هر کس مانند من وضو بگیرد و مانند من دعا کند، خداوند عزّوجلّ از هر قطره ی آب وضویش، فرشته ای بیافریند که تقدیس و تسبیح و تکبیر او کند، و خداوند ثواب آن را تا روز قیامت برای او بنویسد.»(1) در تفسیر امام حسن عسکری علیه السلام است که اگر هر کس در پایان وضو و غسلش بگوید:

« سبحانک اللّهُمَّ و بِحَمدِک، أشهَدُ أَن لا اله إلّا أنتَ، أستَغفِرُکَ وَ أتوُبُ إلیکَ وَ أَشهَدُ… أَنَّ مُحَمَّدَاً عَبدُک و رَسُوُلُک و أشهَدُ أَنَّ عَلّیاً وَلیُّک و خَلیفَتُکَ بَعدَ نَبیِّکَ و أنَّ أولیائَه خُلَفائِکَ و أوصیائه أوصیائک» (2)

« خداوندا! با تسبیح و حمد تو، گواهی می دهم که خدایی جز تو نیست. از تو آمرزش می خواهم و به تو باز می گردم که محمّد صلی الله علیه و آله و سلم بنده و فرستاده ی تو است و گواهی می دهم که علی علیه السلام ولی و جانشین تو پس از پیغمبرت، و اولیای او جانشینان تو، و اوصیایش، اوصیای تواند». گناهانش بمانند برگ درختان، ریخته شوند و خداوند به شماره هر قطره ای از قطرات وضو یا غسلش، فرشته ای می آفریند که تسبیح و تقدیس و تهلیل و تکبیر خداوند کنند، و بر پیامبر و آل طیّب و طاهرینش صلوات و درود فرستند، و ثواب آن برای وضو گیرنده است. در کتاب من لا یحضره الفقیه روایت شده که: زکات وضو این است که وضو گیرنده بگوید:« اللهُمَّ إِنّی أسئَلُکَ تمامُ الوُضوءِ و تَمامَ رِضوانِکَ و الجَنَّةِ» (3)

« خداوندا من از تو کمال وضو و کمال نماز و کمال بهشت را می طلبم.»

 

1- فلاح السائل: ص52، ثواب الاعمال: ص16، کافی:ج3، ص70 (با کمی اختلاف در عبارت).

2- تفسیر امام حسن عسکری علیه السلام:ص521، بحار الانوار: ج77، ص216.

3- من لا یحضره الفقیه: ج1، ص51.


منبع کل مطلب: ترجمه اسرار الصلاة، آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (مترجم: سید علی احمدی)، ص53 -54.

 

آداب وضو از جهت مستحب و واجب بودن

برخی آداب ظاهری وضو از جهت مستحب و واجب بودن

 

 

قبل از وضو گرفتن انجام کار هایی مستحب است، 1) مسواک زدن، 2) در کارها و مقدمات غیر واجب، از راست شروع کردن، 3) تمیز بودن آب وضو، (علاوه بر پاکی آن)، 4)شستن دو دست، قبل از داخل کردن در ظرف آب، برای رفع خواب آلودگی، و شستن دست از نجاست بول، (یک بار)، و از رفع آلودگی غائط، (2بار)، 5)مضمضه (آب گرداندن در دهان) و استنشاق (گرداندن آب در بینی) سه به مرتبه، و جلو انداختن مضمضه بر استنشاق، 6) گشودن چشم ها هنگام شستن صورت، 7)دعا کردن در کارهای وضو، 8)کشیدن دست هنگام شستن اعضاء(تا یقین کند آب به اعضاء رسیده)، 9) دست میان موی صورت بردن، 10)آغاز کردن مرد از پشت بازو، و زن از روی آن، 11)تمام کردن وضو با یک مدّ (750گرم) آب - بهتر این است که دو مشت آب بریزد، و یک بار بشوید، 12) ترک کمک گرفتن ، در مقدمات وضو، 13)استفاده نکردن از آب مانده کثیف و آفتاب خورده، و نیم خورده زن حائض غیر مطمئن،(اگر مطمئن باشد اشکالی ندارد) و نیز اگر یهودی و مسیحی و مشرک ناصبی و زنازاده را پاک بدانیم، استفاده ی از نیم خورده آب آنان، نیز بهتر است ترک شود، و اگر آنان را پاک ندانیم، حتماً باید ترک شود، 14) آبی که مارمولک و مار و کژدم به آن خورده اند، 15)آب اندکی که نجاست به آن رسیده، ولی تغییر نکرده است (بنابر قول به طهارت آن آب)، 16)آب چاهی که چیزی به داخل آن افتاده که موجب نزح (کشیدن آب از آن می شود ولی هنوز نزح نشده)، 17)آبی که برای برطرف کردن حدث اکبر(غائط) به کار رفته، -بنابر قول به جواز آن، چنان که همین قول قوی است- همه این موار در حال اختیار است نه در حال اضطرار.

 

ترجمه ی اسرار الصلاة، آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی، ص51 و52.