بارانی ها

فضیلت و فواید مسواک زدن
درباره فوائد و فضیلت های مسواک زدن، روایات فراوانی آمده که ما به جهت تبرّک به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
روایت مشهوری از امام محمد باقر علیه السلام به نقل از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است که فرمودند:« لولا أن أشُقَّ علی اُمَّتی لأمَرتَهُم بِالسِّواکِ مَعَ کُلِّ صَلوةٍ» (1) اگر بر امّتم، سخت نبود، مسواک زدن با هر نمازی را، واجب می کردم؛ از آن اخبار، خبری است که در خصال صدوق علیه الرحمة به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم نسبت داده شده که فرمودند:« در مسواک زدن، دوازده خصلت است: پاک کننده دهان، و راضی کننده خداست، دندان ها را سفید می کند، جرم ها را می برد، بلغم را کاهش داده، و خوراک را لذیذ می کند، حسنات را افزایش می دهد، به روش پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم رفتار می شود، و فرشتگان را حاضر می کند، لثه ها را محکم می کند، و از آن راه و مسیرِ قرآن عبور می کند، و دو رکعت نماز با مسواک، محبوب تر است پیش خدا از هفتاد رکعت نماز بدون مسواک زدن.
از جمله آن اخبار، خبری است در «ثواب الاعمال» از امام صادق علیه السلام به نقل از پدرشان امام باقر علیه السلام، که آن حضرت فرمودند:« لَو یَعلَمُ النّاسُ ما فِی السّواک لأباتوه مَعَهُم فی لِحافِهِم» (2) «اگر مردم، آنچه در مسواک زدن است را می دانستند، هر آینه آن را با خود به رختخواب می بردند.»
و اما کیفیت و چگونگی مسواک زدن و آداب آن:
مستحب است که با چوب اراک باشد، پس اگر یافت نشد یا بدست آوردنش سخت باشد، با چیزهای دیگر مسواک زند، اگر چه با مالیدن انگشت شست یا انگشت شهادت، ولو سطحی و ساده، این کار را انجام دهد. در هنگام مسواک زدن چنین دعا کند:« اللهُمَّ أرزُقنی حَلاوَةَ نِعمتک، و أرزُقنی بَردَ روحک و أطلِق لِسانی بمناجاتِک، و قَرِّبنی مِنکَ مَجلِساً… و اَرفَع ذکری فی الأولین، اللهُمَّ یا خیرَ مَن سُئِل، و یا أجوَدَ مَن أعطی حَوِّلنا مما تُکرِهُ إلی ما تُحِبُّ و تَرضی، و إن کانَت القُلوبُ قَاسیةً، و إن کانت الأعیُنُ جامِدةً و إن کُنّا أولی بِالعذاب، فأنتَ أَولی بالمَغفِرَةٌ، اللهُمَّ أحیِنی فی عافیة و امتنی فی عافیةً» (3) «خداوندا! شیرینی نعمت هایت را به من بچشان و خنکی نسیمت را، روزی ام کن، زبانم را به مناجات با خود گویا، و در مجلس حضورت، مرا نزدیک کن، و یادم را در میان اولین ها بلند گردان. خدایا! ای بهترین کسی که درخواست شده و ای بخشنده ترین عطا کننده! ما را از آنچه نمی پسندی، به آنچه دوست داری و راضی می شوی، برگردان، اگر چه دلها سخت شده و چشم ها خشکیده، اگر چه، ما بعذاب سزاوارتریم و تو شایسته آمرزش، خدایا! مرا در عافیت زنده کن و در عافیت بمیران.»

1 – علل الشرایع:ج1،ص 293، محاسن: ج2، ص 561، بحار الانوار: ج77، ص340.
2 – خصال: ج2،ص480، بحار الانوار، ج73، ص129 (با اندکی اختلاف در عبارت).
3 – دعوات راوندی: ص161، بحار الانوار: ج73، ص139 (با کمی اختلاف در عبارت).
منبع کل مطلب: ترجمه اسرار الصلاة، آیت الله میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (مترجم: سید علی احمدی)، ص 56-57.